Hasankeyf'in Kaderi Bankalarının Elinde
Tarihi milattan sonra 4. yüzyıla kadar uzanan
Batman'daki Hasankeyf
şehrini sular altında bırakacak baraj projesi için kredi
garantisi arayan firmalar, ihracat kredi bankalarından yanıt
bekliyor. Bankalardan olumlu yanıt gelirse, barajın inşasının
önündeki büyük bir engel kalkmış olacak. Daha önceki girişimde
İngiliz firması Balfour Beatty'nin önderliğindeki
firmalar, kredi garantisi alamayınca 2001 yılında projeden
çekilmişlerdi. Nurol İnşaat ve Ticaret A.Ş. önderliğinde
kurulan yeni konsorsiyum ise, çalışmaları 2005 başında
hızlandırdı ve Mart ayında barajın temelini atmaya hazırlanıyor.
1 milyar 200 milyon euro dış kredi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Devlet Su
İşleri Genel Müdürlüğü'nün işveren olduğu projenin
finansmanının yüzde 100 dış krediyle sağlanması hedefleniyor.
Avusturyalı VA Tech firmasının önderliğinde bir grup
banka tarafından sağlanacak kredilerin bir bölümü ticari, bir
bölümü de hazine garantili. 2400 MW'lık (megavatlık) Atatürk,
1800MW'lık Karakaya, 1330MW'lık Keban barajlarından sonra 1200
MW'lık kurulu gücüyle Türkiye'nin dördüncü büyük barajı olması
beklenen Ilısu için istenen dış kredi tutarı da 1 milyar
200 milyon euro. Aralık ayında yapılan bilgilendirme
toplantısında bu paraya Hasankeyf'in tarihi ve kültürel
varlıklarının korunması ve kurtarılması için kullanılacak olan
25 milyon euronun da dahil olduğu belirtilmiş. 2006 yılında
baraj inşaatı için 179 milyon YTL, kamulaştırma işleri için de
30 milyon YTL bu paradan ayrılacak.
ÇED Raporu krediye engel olabilir
İsviçre ihracat kredisi bankası ERG (Swiss ECA), 2005
yılında yeniden güncellenen Çevresel Etki Değerlendirme
Raporu (ÇED) ve göç edecek insanları yeniden yerleştirmek
için hazırlanan planları, sivil toplum kuruluşlarının
yorumlarını almak için kamuoyuna açtı ve 20 Şubat'a kadar yanıt
bekliyor. Raporların uluslararası standartlara uygun olmaması,
bu kredilerin önünü kesebilir. Bu durumda konsorsiyumu oluşturan
firmalar yerli finansman aramak zorunda kalacak. Türkiye'de
yürütülen kampanyaya destek veren ECA-Watch(İhracat Kredi
Ajansı İzleme Örgütü) gibi uluslararası kuruluşlar,
gönderilen dokümanların daha önce kredi kuruluşlarının
kriterlerine takılan dokümanlardan farklı olmadığını öne sürüyor
ve onay alamayacağını düşünüyor. Bu kuruluşlara göre ÇED
raporunun Türkçe hazırlanmamış olması bile yeter sebep.
'Jet-ski alın, turist gelecek'
Hasankeyf Gönüllüleri Derneği Başkanı Arif Aslan,
Hasankeyf'i taşıma planlarına karşı çıkıyor. Aslan, "Nurol
firması yetkilileri köprüyü, Zeynel Bey Türbesi'ni Batı Rahman
eteklerine götüreceklerini ve sadece 2 bin mağaranın sular
altında kalacağını söylüyor. Köprüyü dağa götürebilirsiniz ama
altından suyu nasıl geçireceksiniz?" diye soruyor. Geçtiğimiz
günlerde yöreyi ziyaret eden Nurol firmasının yetkilisi Yunus
Bayraktar'ın "jet-ski alın, sal alın. Buraya turistler sörf
yapmaya gelecek. Değişik su sporları öğreneceksiniz" dediğini ve
halkın bu sözlere tepki gösterdiğini anımsatan Aslan, "DSİ'nin
ve firmaların tutumunda hiçbir değişiklik yok. 2,5 milyon
hektarlık verimli toprak su altında kalacak. Belediyeler, sivil
toplum ve halk bu işin içinde değil. Halk, turizm yatırımı
beklerken, ellerindeki son turizm hazinesini de kaybetmek üzere"
diyor. Aslan iki küçük barajla Hasankeyf'in kurtarılabileceğini
ve kimsenin yatırıma karşı olmadığını da ekliyor.
Ilısu Barajı konsorsiyumu
İnşaat İşleri Ortak Girişimi
Nurol İnşaat ve Ticaret A.Ş.
Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Çelikler İnşaat A.Ş.
İnşaat İşleri Yapım Ortağı
Ed. Zülbin AG (Almanya)
İnşaat İşleri Proje ve Koordinasyon
Stucky Ltd. (İsviçre)
Temelsu Uluslararası Mühendislik
Elektromanyetik İşler
VA tech Hydro GmbH&Co. (Avusturya)
Alstom Ltd. (İsviçre)
Mühendislik ve Müşavirlik
Colenco Power Engineering Ltd. (İsviçre)
Maggia Engineering Ltd. (İsviçre)
Dolsar Mühendislik
Ralsar Mühendislik
Referans Gazetesi
7 şubat 2006
