Hasankeyf'te son tango başladı

   Türkiye, Ilısu Barajı ve ve Hidroelektrik Santralı Projesi'nin finansmanı için

   1 milyar 277 milyon euro tutarında finansman sağlayınca, baraj suları
    altında kalacak olan Hasankeyf'deki tarihi eserlerin taşınıp taşınmaması
    konusunda da karar aşamasına gelindi.

 

Önümüzdeki hafta ilçeye gelecek 10 kişilik Bilimsel Danışma Kurulu'nun hazırlayacağı rapora göre, Diyarbakır Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, eserlerin taşınıp taşınmayacağına karar verecek. Hasankeyf kazıları başkanı Prof. Dr. Abdulselam Uluçam "Bilimsel kurul bana fikrimi sorarsa, onlara hiçbir eserin taşınamayacağını söyleyeceğim. Çünkü hangisine el atarsanız elinizde kalır" dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçen yıl temeli atılan Ilısu Barajı'nın suları altında kalacak antik Hasankeyf'deki tarihi kurtarma telaşı var. Çoğunluğu İstanbul Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşan Bilimsel Danışma Kurulu nihayet Hasankeyf'e gelecek.
 
Kazı heyeti başkanı Prof. Dr. Abdulselam Uluçam, kendisini arayan yetkililerin, "Kurul 30 Ağustos günü ilçeye gelecek" diye bilgi verdiğini söyledi.

Heyet tarihi eserlerin taşınıp taşınmayacağına karar verecek ama Uluçam'ın görüşü, 'Hiçbirini taşıyamazsınız' olacak:

"Bilimsel kurulda, arkeolog, jeolog, mimari tarihçi, statikçi, kimyacı gibi çeşitli dallarda uzmanlar yer alacak. Bunlar hangi yapının taşınıp taşınamayacağı yönünde rapor hazırlayacak. Kurul bana fikrimi sorarsa hiçbir eserin taşınamayacağını söyleyeceğim. Çünkü hangi yapıya el atarsanız elinizde kalır. Ama takdir yetkisi onlarındır. Raporlarını benim de üyesi olduğum Diyarbakır Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na sunucaklar. Son sözü Diyarbakır'daki kurul söyleyecek."


Dokuz kazı yürütülüyor

Sular altında kalacak bölgelerde dokuz kurtarma kazısı yürütülüyor. Ama Uluçam, asıl ve önemli tarihi eserlerin hâlâ toprak altında olduğunu vurguluyor:
"Asıl önemli tarihi eserler mevcut ilçenin altında. Onun için taşınma işleminin bir an evvel yapılması gerekir. Bakanlığın talebiyle DSİ 11 kişiyle mahkemelik oldu. Bu sorunun çözülmesi halinde istimlak edilecek yerlerde kazı yapmak istiyoruz. Aslında sit alanı olan bu yerlerde oturan vatandaşların mağdur edilmemesi için anlaşmalarını bekliyoruz."

 Mağaralardan Artuklulara

Mağaralarında 12 bin yıl öncesine ait buluntulara rastlanan Hasankeyf'te Roma, Artuklu-Eyyübi, Osmanlı dönemine ait eserler iç içe geçmiş vaziyette. Kale bölgesi, antik çağda 50-60 bin kişinin yaşadığı büyük bir yerleşimdi. Bölgede İslam dönemi yerleşimi dört halife döneminde başladı. Kente asıl kimliğini verense 1100'lerde Artuklular oldu. Mardin ve Amid (Diyarbakır) Artuklulara 130 yıl başkentlik yapan Hasankeyf'e bağlıydı.

 

Dev bir su deposu olacak

Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı, Dicle Nehri üzerinde, Suriye sınırına yaklaşık 45 kilometre uzaklıkta inşa edilecek. Proje, Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak illerini kapsayacak.

Ilısu tamamlandığında gövde büyüklüğü açısından Türkiye'nin ikinci, kurulu güç ve yıllık enerji üretim kapasitesi bakımından da dördüncü büyük barajı olacak. Projenin tamamlanma süresi yedi yıl olarak öngörülüyor.

Radikal Gazetesi /23.08.2007